رشته های فعال

• گرایش تحصیلات تکمیلی

بنا به کاربردهای متنوع رشته مهنسی نقشه برداری و نیاز به پرورش متخصصین با توانایی های ویژه در این رشته، در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری  در نقاط مختلف جهان دارای گرایش هایی نظیر ژئودزی، هیدروگرافی، فتوگرامتری، سنجش از دور و سیستم های اطلاعات جغرافیایی ( GIS ) بوده و وجه مشترک همه گرایش ها سرو کار داشتن با مختصات نقاط زمینی و کاربردهای آن می باشد.

درحال حاضر از میان گرایش های مذکور به جز گرایش تحصیلی هیدروگرافی ،درکشور ما چند سالی است دانشجویانی در دو مقطع کارشناسی ارشد و دکترا مشغول به تحصیل هستند.

•  ویژگی های تحصیلی

از آنجا که هدف عمده در این رشته، برآورد مختصات نقاط زمینی است لذا دو مسئله به عنوان مبنا مطرح می باشد: اولا از آن رو که مختصات یک کمیت ریاضی است، محاسبات ریاضی از هندسه اقلیدسی ،مثلثات و هندسه فضایی گرفته تا ریاضیات مهندسی پیشرفته و هندسه دیفرانسیل جزء مبانی رشته محسوب می‌گردد، ثانیا به سبب آنکه موضوع مورد مطالعه نقاط زمین می باشد لذا آگاهی از فیزیک و دینامیک زمین و اجرام سماوی دیگر، قطعأ نقش به سزایی در پیشرفت در این رشته بــازی می کند.
از این رو ناگفته پیداست که اولین گام برای موفقیت دانشجویان و فارغ التحصیلان رشته مهندسی نقشه برداری، مطالعات عمیق و دقیق ریاضیات کابردی و فیزیک می باشد.
دومین نکته قابل ذکر که از ویژگی های خاص این رشته است تعداد واحدهای دروس عملی نسبتا زیادی است که دانشجویان می گذارنند چرا که برآورد مختصات و تهیه نقشه در مرحله اول مستلزم جمع آوری اطلاعات زمینی است.
با توجه به نکات مذکور باید گفت که دانشجویان رشته مهندسی نقشه برداری باید به دو مسئله مطالعات تئوریک و مشاهدات عملی توجه ویژه ای مبذول نمایند، درعین حال نظر به گسترش تکنولوژی های نو، توفیق در مطالعه و کار با نرم افزارهای بی شمار موجود و اینترنت نیز یکی دیگر از کلیدهای موفقیت دانشجویان می باشد.
در هر حال یکی از خصوصیات منحصر به فرد گرایش تحصیلی ژئودزی و ژئوماتیک آن است کــه این رشته تمامی خواسته ها و سلایق تئوریک و عملی دانشجویان خود را ارضا خواهد کرد.
شایان ذکر است جایگاه کنونی رشته نقشه برداری از حیث تئوری و عملی درکشور، قابلیت رقابت با مسائل روز دنیا را دارد به شرط آن که در زمینه های عملی و کاربردهای مختلف نیز زمینه های فرهنگی لازم برای ارجاع کار به فارغ التحصیلان مهندسی نقشه برداری کشور ،فراهم شود.

مهندسی نقشه برداری چیست؟

مهندسی نقشه برداری رشته ای است که به مباحثه مربوط به روشهای مختلف جمع آوری اطلاعات زمینی به منظور تهیه نقشه برای کاربران مختلف از روشهای متفاوت می پردازد.
اصولاً لزوم تهیه نقشه کاملاً واضح و روشن است برای مثال در فعالیتهای عمرانی نظیر احداث راهها، خطوط انتقال نیرو و آب، احداث تونل و مترو و مواردی دیگر وجود یک نقشه مناسب اولین و ضروری ترین پارامتر می باشد.

  نقشه برداری به شاخه های مختلفی تقسیم می شود :

۱- Geodesy (ژئودزی): علمی است که هدف از آن تعیین شکل و اندازه زمین و مختصات نقاط روی سطح زمین و یا بالای آن و همچنین بررسی تغییرات زمانی در شکل و میدان ثقل زمین می باشد.
ژئودزی خود به گرایش های مختلفی تقسیم می شود مانند :

الف- ژئودزی فیزیک – (فیزیکال ژئودزی) : هدف تعیین پارامترهای میدان ثقل زمین

ب- ژئودزی دینامیک : هدف بررسی تغییرات لحظه ای در شکل و اندازه زمین

ج- ژئودزی ماهواره ای : هدف تعیین مختصات با روش های ماهواره ای نظیر LLR – SLR , GPS

۲- فتوگرامتری: علمی است که هدف از آن تعیین مختصات نقاط است با استفاده از اطلاعات بدست آمده از روی عکس که این رشته نیز به گرایش های مختلفی تقسیم بندی می شود.

الف- فتوگرامتری هوائی: هدف تهیه نقشه جهت مناطق وسیع یا مناطقی است که بروشهای زمینی نمی توان از آنها نقشه تهیه کرد.

ب- فتوگرامتری برد کوتاه: هدف تعیین مختصات نقاط به شرطی که فاصله نقاط تا دوربین عکسبرداری خیلی کم باشد این شاخه از فتوگرامتری در فعالیتهای صنعتی نیز استفاده می شود.

۳- سنجش از راه دور: در این رشته از اطلاعات بدست آمده از تصاویر ماهواره ای جهت تهیه نقشه استفاده می شود.

۴- GIS : موضوع رشته مهندسی سامانه اطلاعات مکانی اخذ، ذخیره سازی، بازیابی، مدیریت و پردازش داده های مکانی و توصیفی از طریق نقشه های مکانی، موضوعی، داده های آماری است. همچنین نمایش و کاربرد اطلاعات حاصله به اشکال گرافیکی ، رقومی و متنی جهت تعیین موقعیت، شکل و سایر خصوصیات اشیاء از دیگر موضوعات این رشته است.

  ۵- هیدروگرافی : هیدروگرافی شاخه­ای از ژئودزی می­باشد که با مشاهدات و توصیف خصوصیات اقیانوس­ها، دریاها، نواحی ساحلی، دریاچه­ ها و رودخانه­ ها و همچنین پیش­بینی تغییرات آنها سروکاردارد. هدف از این علم اندازه ­گیری و ترسیم پارامترهایی برای توصیف دقیق طبیعت و شکل بستر دریا نسبت به موقعیت جغرافیایی عوارض زمین و دیگر ویژگی­ حرکت­های دریا به منظور ایجاد امنیت جهت ناوبری دریایی می­باشد.

مهمترین وظایف و اهداف این شاخه عبارتست از:

• ایجاد نقاط کنترل ساحلی از شبکه ژئودتیک
• تعیین موقعیت افقی شناور
• تعیین عمق
• مشاهدات نوسانات سطح آب
• جاروب نمودن، تعیین و آشکارسازی عارضه­ های خطرناک زیر آبی
• اندازه­گیری و بررسی جریان­های آبی و کشندی
• تعیین موقعیت مکانی عوارض ساحلی و دریایی جهت اهداف ناوبری
• نمونه­ برداری از بستر دریا
• تعبیر و تفسیر لایه­ های زیر بستر دریاها به لحاظ ساختار زمین­ شناسی و ژئوفیزیکی
• بررسی توپوگرافی و ژئومورفولوژی کف دریا

درساختار جدید رشته معماری که بصورت کارشناسی ارشد ناپیوسته درآمده است، سطح کارشناسی به تربیت معمارانی با کارآیی عمومی حرفه ای اختصاص دارد. در برنامه ریزی این دوره نکاتی چند مد نظر بوده است که ذکر آنها در این مقدمه به اجرای هماهنگ تر برنامه در مدارس مختلف یاری می رساند.
برای جبران عدم آمادگی پذیرفته شدگان دوره که ناشی از نارسایی آموزشهای هنری و فنی پیش از دانشگاه و همینطور ساز و کارهای گزینش سراسری دانشجو است وعملاً باعث تقلیل بازدهی آموزش می شود، یک دوره نیسماله به عنوان پیش نیاز پیش بینی شده است این دوره نیسماله نقش پیش سازماندهنده را که از نظر علمی به عنوان عاملی تسهبل کننده در فرآیند یادگیری معنی دار شناخته می شود، در آموزش ایفا می کند. هدف این دوره عبارتست از دادن یک دوره نمای کلی از رشته به دانشجویان ورودی و آماده نمودن انها برای درک و جذب محتوای آموزشی رشته که ماهیتاً با آموزشهای دبیرستانی تفاوت اساسی دارد. از این رو تقویت تخیل، تجسم فضایی و مهارتهای بیانی و پی ریزی و تقویت قدرت خلاقیت و اعتماد بنفس محورهای اصلی این دوره را تشکیل میدهند. این محورها در قالب سه درس کارگاهی درک و بیان محیط، هندسه کاربردی و مصالح و ساخت، سازماندهی شده اند ارائه این دروس بترتیبی برنامه ریزی میشود که حداقل دو روز متوالی در هر هفته انحصاراً در اختیار یک زمینه درسی و تجربی قرار گیرد. تا دانشجویان بتوانند بطور پیوسته روی آن زمینه متمرکز شوند و در صورت لزوم، فارغ از مشکل تعدد و تداخل ساعات دروس، به سفر و کارگاهی فشرده توام با مشاهده و مباحثه بپردازند. بهمین دلیل لازم است در هر هفته ۴ روز متوالی (دو روز متوالی برای هر درس) در اختیار این کارگاهها قرار داشته باشد.
در کارگاه درک و بیان محیط علاوه بر تمرین طراحی به تعبیری تمرین نگاه کردن ودرک محیط و نیز هماهنگی چشم و دست و ذهن است، جلسات بحث و گفتگوی آزاد نیز برگزار میشود که درآنها، با روشی فطری و فارغ از جنبه های علمی اطلاعاتی، مشاهده، برداشت و فهم محیط با نگاهی آیه بین و معنا یاب دنبا میشود. هدف این جلسات آشنا ساختن دانشجویان با کلیت آن چیزی است که همه دانشها و مهارتهای که بعداً میاموزند، در جهت طراحی، ساماندهی و معنی دادن به آن باید بکار آیند.